Urticaria: Kenmerken, Oorzaken, Symptomen en Behandeling
Urticaria, ook bekend als netelroos of galbulten, is een huiduitslag die vaak intense jeuk veroorzaakt. Deze huiduitslag ontwikkelt zich snel, waarbij individuele plekken meestal binnen enkele uren verdwijnen, maar altijd binnen 24 uur.
Kenmerken van Urticaria:
- Begint met rode vlekjes die kunnen veranderen in verdikte rode of bleke plekken.
- Plekken kunnen samenvloeien tot grotere plekken, ook wel urtica of kwaddels genoemd.
- Het geheel van deze huidafwijkingen wordt urticaria genoemd.
Acute en Chronische Urticaria:
- Acute urticaria duurt in totaal niet langer dan 6 weken, wat meestal het geval is.
- Bij een duur langer dan 6 weken spreekt men van chronische urticaria.
Voorkomen en Oorzaken:
- Ongeveer een kwart van de bevolking krijgt in zijn leven urticaria.
- Komt voor bij zowel mannen als vrouwen en op alle leeftijden.
- Histamine speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van urticaria.
- Histamine wordt vrijgegeven uit cellen in de huid onder invloed van verschillende prikkels.
Prikkelgroepen die Histamine Vrijmaken:
- Fysische prikkels (lichamelijke inspanning, druk op de huid, kou, warmte, zonlicht, water, trillingen).
- Geneesmiddelen (vooral pijnstillers en antibiotica).
- Infecties (vooral virussen en parasieten).
- Allergie voor voedingsmiddelen (bijv. pinda’s, noten, schaal- en schelpdieren, fruit).
- Voedseltoevoegingen (kleurstoffen, conserveringsmiddelen, smaakversterkers).
- Insectensteken en beten.
- Allergie voor ingeademde producten (schimmelsporen, dierlijke huidschilfers).
- Contactallergieën.
- Interne ziekten.
Speciale Vormen van Urticaria:
- Inspanningsurticaria: Jeukende bultjes bij inspanning, transpiratie of warmte.
- Urticaria Factitia: Reactie op druk of wrijven van de huid, streepvormige kwaddels.
- Koude-Urticaria: Kwaddels op plaatsen waar de huid wordt afgekoeld.
- Vertraagde Drukurticaria: Pijnlijke, verharde zwellingen enkele uren na druk op de huid.
Diagnose en Behandeling:
- Urticaria wordt doorgaans herkend door artsen.
- Het vermijden van de uitlokkende prikkel is de eerste stap in de behandeling.
- Antihistaminica worden vaak gebruikt om de werking van histamine te blokkeren.
- Bij onvoldoende reactie op antihistaminica kunnen andere medicijnen, zoals montelukast of prednison, worden overwogen.
- Omalizumab, een medicijn dat de mestcellen inactief maakt, kan worden voorgeschreven als andere behandelingen niet effectief zijn.
- Bij onvoldoende respons op omalizumab kunnen immunosuppressiva zoals ciclosporine worden overwogen.
Vooruitzichten:
- In de meeste gevallen is urticaria van korte duur.
- Chronische urticaria kan echter maanden tot jaren aanhouden bij sommige individuen.